1. 2024 წლის 2 ოქტომბერს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანება №329, რომელიც ცვლილებას აწესებდა „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №996 ბრძანებაში, დააწესა ახალი 11115 მუხლი. ეს მუხლი ეხება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 309-ე მუხლის 146-ე ნაწილის შესაბამისად გადასახადებისგან გათავისუფლების წესებს და პირობებს. ცვლილება განსაზღვრავს, რომ შეღავათიანი დაბეგვრის მქონე ქვეყნებში რეგისტრირებული საწარმოდან საქართველოში აქტივების ან საქონლის შემოტანისას, შესაძლებელია გადასახადებისგან გათავისუფლება, თუ დაცულია შესაბამისი წესები.
2024 წლის 2 ოქტომბრის ცვლილების მიხედვით, თუ შეღავათიანი დაბეგვრის მქონე ქვეყანაში რეგისტრირებული უცხოური საწარმოდან საქართველოს საწარმოში აქტივის (გარდა იმისა, რომ წილი/აქცია) გადასმებისას გათავისუფლება იქნება შესაძლებელი იმპორტის გადასახდელისგან, აუცილებელია შემდეგი პირობების დაკმაყოფილება:
- აქტივისიმპორტიგანხორციელდეს 2028 წლის 1 იანვრამდე.
- საქართველოშიდაშეღავათიანიდაბეგვრისქვეყანებშიწილების/აქციების 100%-სერთიდაიგივეფიზიკურიპირიანფიზიკურიპირებისჯგუფიფლობს.
- ფიზიკურიპირი/ჯგუფი 2024 წლის 5 ივნისისმდგომარეობითფლობსუცხოურისაწარმოს 100%-იანწილს.
- იმპერიოდშიფიზიკურიპირი/ჯგუფიფლობსსაქართველოსსაწარმოს 100%-იანწილს.
ამ პროცესის ფარგლებში, საქართველოს საწარმომ საგადასახადო ორგანოს უნდა წარადგინოს განცხადება (დანართით №VII7-01), რომელსაც უნდა მოყვეს:
- უცხოურისაწარმოსმიერწილისფლობისდამადასტურებელიდოკუმენტები.
- 2024 წლის 5 ივნისამდეყველააქტივის/საქონლის, წილის/აქციისდამადასტურებელიდოკუმენტები.
- საქართველოსსაწარმოსთვისაქტივებისუსასყიდლოდგადაცემისანკაპიტალშიშეტანისდოკუმენტები.
თუ განცხადება სრულად შეესაბამება მოთხოვნებს, საგადასახადო ორგანო გამოსცემს ბრძანებას იმპორტის გადასახდელისგან გათავისუფლებაზე. თუმცა, თუ დოკუმენტები ან ინფორმაცია არ არის საკმარისი, საგადასახადო ორგანო განცხადების დამატებით დოკუმენტაციას ითხოვს და განმცხადებელს 15 სამუშაო დღიან ვადას აძლევს ხარვეზების გამოსასწორებლად. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გადაწყვეტილება იქნება უარის თქმა. ცვლილებები ძალაში შევიდა 2024 წლის 3 ოქტომბრიდან.
2. საერთაშორისო კონტროლირებული ოპერაციები
2024 წლის 3 ოქტომბერს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანება №331, რომელიც ცვლილებას შეტანდა „საერთაშორისო კონტროლირებული ოპერაციების შეფასების შესახებ“ ინსტრუქციაში, დააწესა ახალი 141 მუხლი. ცვლილების მიხედვით, სესხის კაპიტალში შენატანი განისაზღვრება საერთაშორისო კონტროლირებულ ოპერაციებთან მიმართებაში, ხოლო მისი დაკვალიფიცირება მოიცავს 12 კრიტერიუმს. ოპერაცია შეიძლება სრულად ან ნაწილობრივ დაკვალიფიცირდეს სესხად, თუ იგი აკმაყოფილებს მინიმუმ 3 კრიტერიუმს.
კრიტერიუმების მაგალითები მოიცავს:
- ფიქსირებულიდაფარვისგრაფიკი,
- პროცენტისგადახდისვალდებულება,
- სესხისძირის/პროცენტისმიღებაიძულებითიაღსრულებით,
- გამსესხებლისსტატუსი (სუბორდინაცია),
- სახელშეკრულებოშეზღუდვებიდასხვა.
ამ ცვლილებამ გავლენა არ მოახდინა 2025 წლის 1 იანვრამდე გაცემულ სესხებსა და იმპორტულ საკურსო სხვაობაზე და პროცენტზე. ცვლილებები ძალაში შევიდა 2024 წლის 4 ოქტომბრიდან.
3. საქართველოს ტერიტორიაზე დაფუძნებული რამდენიმე პირის დღგ-ით დასაბეგრ ერთ პირად განხილვა
2024 წლის 15 ოქტომბერს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანება №342, რომელიც ცვლილებებს შეჰდგენდა „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ბრძანებაში, ახალი 461 მუხლის დამატებით განსაზღვრავს საქართველოს ტერიტორიაზე დაფუძნებული რამდენიმე პირის დღგ-ით დასაბეგრ ერთ პირად განხილვის წესებს. აღნიშნული ცვლილება დაკავშირებულია საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 73-ე მუხლის მე-9 ნაწილთან და მიზნად ისახავს დღგ-ის გადახდისგან თავის არიდების აღკვეთას.
ამ ცვლილებით ერთ დასაბეგრ პირად განხილვა ხდება იმ შემთხვევაში, თუ რამდენიმე პირი აკმაყოფილებს შემდეგ პირობებს:
- მათისაქმიანობისძირითადიგადაწყვეტილებებიერთიპირისმიერარისმიღებული.
- მათისაქმიანობისადგილიდასახეიდენტურია.
- რომელიმეწევრიარარისრეგისტრირებულიდღგ-ისგადამხდელად.
კრიტერიუმები მოიცავს:
- ერთსადაიმავეანალოგიურისაქონლისანმომსახურებისმიწოდება,
- ერთსადაიმავეეკონომიკურსექტორშისაქმიანობა,
- საქმიანობისორიენტირებაერთსადაიმავესამიზნემომხმარებელზე,
- იგივეძირითადსაშუალებებზეფლობაანგამოყენება.
ბრძანებაში ასევე განსაზღვრულია, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 157-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პირები განიხილებიან ერთ დასაბეგრ პირად, თუ მათი დაფუძნების ადგილი საქართველოშია.
კერძოდ, ერთ-ერთ საილუსტრაციო მაგალითში სამი პირი (ორი იურიდიული პირი და ერთი ინდივიდუალური მეწარმე) ერთ დასაბეგრ პირად იქნა განხილული, რამაც გამოიწვია მათი საერთო ოპერაციების 100,000 ლარზე მეტი ჯამური თანხა და, შესაბამისად, დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციის ვალდებულება. ცვლილებები ძალაში შევიდა 2024 წლის 17 ოქტომბრიდან.